Yanık Yardımı

Yanık Yardımı



Her yıl iki milyondan fazla tedavi gerektiren yanık yaralanmaları olmaktadır. En azından yılda 6000 kişi yanık ile alakalı yaralanmalardan dolayı ölmektedir.
Yanık sınıflandırmaları :
1.nci Derece/Sathi
Derinin üst katı yanmıştır. Deri kızarır ve kabarcıklar oluşur.
2.nci Derece/Kısmi
Derinin üst katları yanmıştır. Deri kızarır ve kabarcıklar oluşur. Genellikle bu yanık ağrılıdır.
3.ncü Derece/Tam
Alt tabakalarla (yağ,kas,kemik, ve sinirler) birlikte tüm deri tabakası yanmıştır. Bu tür yanıklar oldukça ağrılı olabileceği gibi, sinirlerin ölmesinden dolayı ağrısız da olabilir.
Elektrik Yanması
Elektrik yanması altta bulunan dokuları fena şekilde hasar verebilir. Elektrik yanıklarında hasta iki tane yara izine sahip olabilir (giriş ve çıkış) Elektrik yanığı olan hastanın yanına elektriğin kesilip emniyetli bir ortam olmadan asla gitmeyin.
Elektrik yanığı olan hastaya genel ilk yardım:
1. Elektriği kesin
2. Nefes almayı, dolaşımı kontrol edin, gerekli cardiac yardımını yapın (eğer gerekli ise)
3. Gerekmiyorsa hastayı kımıldatmayınız ( Elektrik yanmalarında omurilik yaralanması olabilir)
4. Yanığı kuru steril gazlı bez ile kapatın
5. Tıbbi yardım çağırın
Kimyasal Yanık
Deri ile teması halinde yanık yapacak pek çok kimyasal
madde vardır. Kimyasal yanıklar acil yardım gerektirir!
Kimyasal madde yanığı olan hastaya genel ilk yardım:
• Akan suyla kimyasal madde bulaşan yeri yıkayın. Hafifçe akan bir su ile en az 20 dakika yıkayın. Sert basınçlı akan sudan kaçının. Yıkama sırasında kimyasal bulaşan elbiseyi ve takıları çıkarın.

• ACİL AMBULANS SERVİSİ (112) ile ve/veya zehirlenme merkezi ile temas kurun
• Geç reaksiyon durumu için hastayı izleyin
• Göze bulaşmışsa- gözü aşağı doğru yıkayın
Duman Yutulması
Duman nefes borusunu rahatsız edebilir veya zarar verebilir. Duman gözlere rahatsızlık verebilir. Yapılacak ilk öncelikli yardım:
1. Hastayı emniyetli bir alana götürün
2. Nefes almayı ve dolaşımı kontrol edin/gerekli yardımı yapın
3. Hastayı yarım oturtma veya dayandırma pozisyonuna getirin.
4. ACİL AMBULANS SERVİSİ (112)'yi arayın
Isı Yanıklarında (Alev, aşırı ısı, radyasyon veya güneş yanığı) İlk Yardım
1.nci derece yanık
2.nci derece yanık 3.ncü derece yanık
A. Yanan kısmı soğutun.
Soğuk suya daldırın veya soğuk bez koyun

A. Yanan kısmı soğutun.
Soğuk suya daldırın veya soğuk bez koyun

A. Derhal AAS (112)’yi arayın. (Su Uygulaması Yapmayın)


B. Temiz kuru bir bezle kapatın

B. Temiz kuru bir bezle kapatın

B. Temiz kuru bir bezle kapatın


C. Yanık yerini kalp seviyesinin üzerine kaldırın C. Yanık yerini kalp seviyesinin üzerine kaldırın C. Yanık yerini kalp seviyesinin üzerine kaldırın
D. Şoka karşı koruyun (gerekiyorsa) D. Şoka karşı koruyun (gerekiyorsa) D. Şoka karşı koruyun



Bazı Vücut Yaralanmaları ve Bakımı



Karından Yaralanma
Her zaman iç yaralanmadan ve iç kanamadan şüphelenin. ACİL AMBULANS SERVİSİ (112)'yi arayın şoka karşı koruyun. Dışarı çıkan organlara dokunmayın! Tekrardan onlara içeri itmeye kalkmayın. Her zaman nemli bir bezle kapatın. ACİL AMBULANS SERVİSİ (112) gelene kadar nemli tutun.
Göz Yaralanması
Göz yaralanması tam bir tıbbi yardım gerektirir.
1. Göze giren cisim - cismin çevresinden küçük yastıkçıklar ile gözü koruyun. Çevresine kağıt bir bardak veya huni koyup oynamasını engelleyin. Hasar görmeyen gözü kapatıp hasarlı gözün oynamasını engelleyin.TIBBİ YARDIM İSTEYİN!
2. Gözde kesik veya çarpma - her iki gözü de kapatın ve TIBBİ YARDIM İSTEYİN!
3. Gözde kimyasal madde - Derhal gözü ılık suyla yıkayın. Gözü yıkarken iyice yıkanması için mümkün olduğu kadar gözü açıp kapatın. Eğer sadece bir göz etkilenmişse, bulaşan gözü aşağı doğru yıkayın.
Kabarcık bakımı:
Kabarcığı patlatmayın. Patlamayan bir kabarcığı, gazlı bir bezde açacağınız bir kaç delikten sonra kabarcığın üzerine bantlayın. Eğer uygunsa, açık kabarcık üzerine antibiyotik krem koyup kaplayın.
Göğüs Yarası :
Açık Göğüs Yarası
Giren bir cisim neticesinde olur. Cismi çıkarmayınız. Kımıldamaması için cismin etrafından bandajlayın. Hastayı kımıldatmayın. Derhal ACİL AMBULANS SERVİSİ (112)yi arayın.
İçeride cisim olmayan açık yara için - dışarıdan havanın göğüsteki delikten içeri girmemesi için yarayı kapatın. Açık yerin üzerine evde kullanılan plastik sargı folyosü ile bir kaç kez sarın. Bir kenarı bantlamadan bırakın. Bu havanın göğüste sıkışıp kalmasını engelleyecektir. Derhal ACİL AMBULANS SERVİSİ (112)'yi arayın!
Kapalı Göğüs Yarası
Göğüs bölgesine yapılan vurmadan dolayı olur. Hastanın yaralı bölgede bir yastık tutmasını sağlayın. Şok sinyallerini izleyin iç kanama olabilir. TIBBİ YARDIM İSTEYİN!
Diş Yaralanmaları:
Aşağıdaki ilk yardım tavsiyeleri diş yaralanmalarında geçici çözüm olabilir, fakat diş de olan aşırı ağrı ve hasar neticesinde diş doktorunuzla temas kurmanız tavsiye olunur.
Diş ağrısı
Ilık suyla ağzı yıkayın. Diş eti çevresinde rahatsızlık verebilecek her hangi bir kırıntıyı temizleyin. Diş üzerine aspirin koymayın. Bir parça pamuk üzerine hafifçe cloves yağı emdirip dişin üzerine koyun.
Yerinden Çıkmış Diş
Kırık diş süt dolu bir kaba konulmalı ve bir dişçiye gidilmelidir. Bu sadece kırılan dişin 30 dakika içinde yerine takılması durumunda geçerlidir. Eğer 30 dakikada dişçiye gidemezseniz, dişi soğuk suyla yıkayın, ve yuvasına yerleştirin, sonra mümkün olduğu kadar çabuk dişçiye ulaşın.
Kırık Diş
Anında yardım gerekir. Dişin kalan kısmını ve çevresini temizleyin ve diş doktoruna gidin.
Burun Kanaması
1. Hastayı oturma pozisyonuna getirin.
2. Kafayı hafifçe öne eğik tutun
3. Her iki burun deliğini de yaklaşık 5 dakika sıkın
4. Eğer kanama durmazsa, burun deliklerini sıkmaya
devam edin ve tıbbi yardım isteyin.

Zehir Danışma Merkezi

Cemal Gürsel Cad. No: 18 Sıhhiye, 06100 Ankara

Ücretsiz telefonlar: 0 800 314 7900 - 4 hat.

Ücretli telefonlar: 0 312 433 7001 ve 0 312 435 5680/1292

Fax: 0 312 433 7000
e-mail:zehir@saglik.gov.tr

Merkez, 1986 yılında 1.5 yıllık bir hazırlık çalışmasından sonra 23 Mart 1988 tarihinde 24 saat çalışmaya başlamıştır. Merkezde şu anda 12 doktor 2 eczacı görev yapmaktadır. Türkiye'nin her yerinden ücretsiz aranabilen telefonları ile Zehir Danışma Merkezinde, yılda 365 gün ve günde 24 saat sürekli olarak hizmet verilmektedir.




Zehir Danışma Merkezinin Etkinlik Alanları:
1- Hastane ve sağlık kuruluşlarındaki doktorlara ve halka her türlü kimyasal madde, pestisit, ilaç ile oluşabilecek zehirlenmeler konusunda bilgi vermek,
2- Zehirlenme vakalarını kaydedip, değerlendirerek saklamak,
3- Fazla görülen zehirlenme vakalarını tespit edip, önleyici çalışmalar yapmak,
4- Kimyasal maddelerin zararlı etkileri hakkında, kurumlara, başvuru halinde yazılı bilgi vermek,
5- Halkı zehirlenmeler konusunda bilinçlendirmek amacıyla çesitli broşürler hazırlamak,
6- Yurt dışındaki zehirlenme merkezleri ile sürekli bilgi alış verişi yapmaktır.
7-OECD,IPCS,UNEP,OPCW gibi Uluslararası kuruluşlarla zehirlenmeler,toksik maddeler ve kimyasal ajanları ilgilendirilen konularda kooardinasyonu sağlamak,toplantılara katılmak ve toplantılara ev sahipliği yapmak.
8-Başvurulan vakalara göre Türkiye'nin zehirlenmelerle ilgili istatistikleri çıkartıp bu yönde yayınlar yapmak.
9-En son çıkan yayınları takip ederek zehir danışma merkezinin enformasyon sağlama özelliğini güncel tutmak.
Merkezimiz, IPCS (International Program on Chemical Safety) nin gelişmekte olan ülkeler için hazırladığı bilgisayar programı INTOX Projesi çalışmalarına pilot merkez olarak katılmaktadır.
Laboratuvar Hizmetleri:
Zehir Danışma Merkezi çalışmalarını tamamlayıcı olarak laboratuvar hizmetleri de verilmektedir. Analitik Toksikoloji laboratuvarında 1 eczacı ve 2 kimya mühendisi çalışmakta, bu hizmet de 24 saat verilmektedir.
Biyolojik materyalde, örneğin kan, idrar, kusmuk numunelerinde her türlü ilaç ve pestisitin analizi yapılmaktadır. Ayrıca, evlerde ve halk sağlığında kullanılan pestisitlerin formülasyon ve pestisit kalıntı analizlerini yapan laboratuvarlar da mevcuttur.
ZEHİRLENME ANINDA YAPILACAK PRATİK VE HAYAT KURTARICI BİLGİLER
1) Panik yok !
2) Zehirlenen kişiyi ve zehirli maddenin kutusunu telefonun yanına getir.
3) Zehir Danışma Merkezini derhal ara: 0 800 314 7900
4) Verilen talimatı aynen uygulayınız..
Telefon edemediyseniz ve 15 DAKİKA GEÇTİYSE
* AĞIZ yolu ile zehirlenmişse:Şuuru kapalıysa ağızdan birşey vermeyiniz!..
*NEFES yolu ile zehirlenmişse: Temiz havaya çıkarınız, dumandan uzaklaştırınız, biliyorsanız suni tenefüs yaptırınız..
*DERİ yolu ile zehirlenmişse: Bulaşmış çamaşırları çıkartınız, deriyi temiz su ve sabun ile yıkayınız,
*GÖZ 'e sıçradıysa: Temiz su ile bol bol yıka..
* Kendinizi korumayı ihmal etmeyin.
Bunlara Çok Dikkat Ediniz
1) Herzaman; Zehir Danışma telefonunu kolay yerde bulundurunuz,
2) Evdeki bütün zehirli maddelerin kilitli yerlerde veya çocukların ulaşamıyacağı yerlerde saklayınız,
3) Çocuğu yalnız başına bırakmayınız,
4) Zehirli maddeleri gıda kaplarına koymayın örnek: Cola şişesine gaz yağı koymayınız,
5) Çocukların yanında ilaçlara şeker demeyiniz,
6) Bilmiyorsanız evde konserve yapmayı denemeyiniz, üstü şişmiş konserve almayınız,
7) Doğadaki mantarları kesinlikle yemeyiniz,
8) Zehir Danışmayı acil durum dışında da sorularınız için arayabilirsiniz,
9) Son kullanma tarihi geçmiş hiçbir gıda maddesini almayınız,
10) Çocuklar sizi taklit eder, önlerinde ilaç içmeyiniz.
Konserve ile Zehirlenmeler
1-Son kullanma tarihlerine bakmadan konserve almayınız,
2-Evde konserve yapmak için; yapılış tekniğini mutlaka tam öğreniniz veya vazgeçiniz ! (çünkü botulizm tehlikesi vardır),
3-Üstü şişkin, son kullanma tarihi geçmiş konserveleri kesinlikle almayınız ve yemeyiniz,
4-Eğer zehirlendiğinizi düşünüyorsanız hemen arayınız: 0 800 314 7900
Mantar ile Zehirlenmeler
1- Doğadan toplanmış mantarları kesinlikle yemeyiniz,
2- Kültür mantarı olarak bilinen bakkaldan, marketten alınan mantarlar rahatlıkla yenilebilir,
3-Eğer zehirlendiğinizi düşünüyorsanız hemen arayın: 0 800 314 7900.